“De ervaring met de nieuwe voorzet na 1,5 jaar werken is zeer positief. Ook spelers merken dat we meer rendement halen. De beleving en het verbeteren van resultaat leeft enorm en dat voedt ook hun motivatie om deze voorzet vaker toe te passen in de wedstrijd en intensief op te trainen. Doordat ik zowel met jeugdspelers als senioren werk, is het goed om te zien dat het bij beide werkt.”
 
Tekst: Thomas Oostendorp en Paul van Veen

“Dataverzameling wordt steeds gebruikelijker in het voetbal en zo is ook de voorzet onderzocht. Daaruit bleek dat de ouderwetse hoge voorzet veel minder rendement had dan we met ons allen denken. Daar moet je denk ik als moderne trainer mee aan de slag. Data mag niet op één staan, maar daarmee kun je wel onderbuikgevoelens en eigen waarnemingen onderbouwen.” “Natuurlijk zijn er uitzonderingen. PSV maakte in het seizoen 2014/2015 maar liefst 21 doelpunten uit een voorzet, waarvan Luuk de Jong er zelfs 10 met het hoofd maakte. Maar dat is een uitzondering. Hoeveel teams uit de eredivisie hebben een kopsterke spits als De Jong? Laat staan hoeveel jeugdteams beschikken over een spits die kopsterk is.”

 “Ik werk met de ‘nieuwe’ voorzet sinds vorig seizoen. Toen ik er mee begon vertelde ik spelers dat er onderzoek is geweest op welke manier een bepaalde voorzet het meeste rendement oplevert. Zowel bij senioren als jeugdspelers vraag ik daarbij om hun input en zo stuur je naar de uitkomst die je als trainer voor ogen hebt. Binnen alle facetten en ontwikkelingen van een teamsport moet je je realiseren dat je draagvlak nodig hebt van het team. Anders gaat het niet werken.”

“Hoe dichter bij het doel (in de halfspace) hoe makkelijker de voorzet. Dit betekent echter wel een andere rol van de buitenspelers. Zeker bij senioren merk ik dat dit nieuw voor ze is, jeugdspelers pakken dit sneller op. In plaats van het krijt aan de schoenen worden buitenspelers veel vrijer in hun rol. Natuurlijk moeten ze soms nog steeds breed staan, maar ze moeten ook veel sneller naar binnen komen en zo dicht mogelijk bij het doel terecht zien te komen.

Dit vraagt creativiteit van zowel de buitenspeler als de middenvelder.” “We proberen hierbij altijd een 2-tegen-1 te creëren waar een middenveld dribbelt richting een buitenspeler en dan moet de buitenspeler een loopactie maken waardoor de back moet gaan kiezen. Blijft de back staan? Dan kun je de bal steken. Zet de back de loopactie in? Dan kun je de buitenspeler in de voeten aanspelen. Er is een legioen aan voorbeelden en uitvoeringen maar het belangrijkste zit hem in het feit dat ze weten wat er van ze wordt verwacht. In welke zone moeten ze eindigen en waar willen we de voorzet van vandaan geven.” 





Oefenvorm 1: Trainen op de nieuwe voorzet: basisvorm






Deze oefenvorm opslaan? Zie oefenvorm 2955 in De Oefenstof Database

Organisatie
• Speler 1 speelt naar speler 2 (die een vooractie maakt); Speler 2 dribbelt onder weerstand van poppen de halfspace in en probeert de voorzet te geven
• Tegelijkertijd maken speler 3 en 4 een vooractie. Ze kruisen en er wordt positie gekozen voor het doel gekozen. Vervolgens proberen ze de bal af te ronden op doel
• Speler 2 en 1 wisselen van positie. Speler 3 en 4 gaan terug naar dezelfde startpositie

Coaching
• De spitsen kiezen positie op de meest cruciale plekken:
- Rond de 5 meter ter hoogte van de 1e paal
- Rond de 11 meter ter hoogte van de 2e paal
- Rond de 16 meter ter hoogte van de penaltystip
• In de tekening staan zowel poppen in de overgang van flank naar halfspace, het
vijfmeter gebied en bij de vooractie van de spitsen. Bouw deze weerstand als trainer op. Start met een paar poppen en bouw dit uit


Oefenvorm 2: Trainen op de nieuwe voorzet: variant 1






Deze oefenvorm opslaan? Zie oefenvorm 2956 in De Oefenstof Database

Organisatie
• Dezelfde vorm als de basisvorm, alleen komt er weerstand bij, namelijk een verdediger bij de twee spitsen
• Hierdoor moet de voorzet preciezer gegeven worden en wordt het vrijkomen van de spitsen op de juiste plekken uitdagender

Coaching
• De spitsen kiezen positie op de meest cruciale plekken afhankelijk van de positie van de verdediger:
- Rond de 5 meter ter hoogte van de 1e paal
- Rond de 11 meter ter hoogte van de 2e paal
- Rond de 16 meter ter hoogte van de penaltystip
• Doe deze vorm eerst zonder poppen uit de basisvorm, daarna kun je deze weer toevoegen voor extra weerstand


Oefenvorm 3: Trainen op de nieuwe voorzet: Variant 2



Deze oefenvorm opslaan? Zie oefenvorm 2957 in De Oefenstof Database

Organisatie
• Dezelfde vorm als de basisvorm, alleen komt er weerstand bij de aanvaller van de zijkant, namelijk een verdediger vanaf achter
• Hierdoor komt de aanvaller onder meer weerstand (tijdsdruk) te staan en moet sneller keuzes maken
• Werk met vaste verdedigers, maar wissel deze regelmatig door

Coaching
• Snelheid houden
• Op de juiste momenten over de bal kijken om te kijken waar de spitsen positie kiezen
• Zet de poppen neer zoals in tekening, zodat de richting van dribbelen duidelijk is. In een latere fase kun je de poppen anders neer zetten


Oefenvorm 4: Trainen op de nieuwe voorzet: Variant 3






Deze oefenvorm opslaan? Zie oefenvorm 2958 in De Oefenstof Database

Organisatie
• Dezelfde vorm alleen nu met een combinatie van verschillende weerstanden:
- Een verdediger bij spelers 1 en 2 (de middenvelder en de buitenspeler). Hierdoor
krijg je een wedstrijdechte situatie waarin de middenvelder en buitenspeler in een 2- tegen-1 de (vleugel)verdediger moeten uitspelen en zo snel mogelijk in de halfspace moeten komen om daar onder druk de bal voor te geven
- Voor het doel spelen de spitsen nu ook tegen een verdediger

Coaching
• Spitsen kruisen en er wordt positie gekozen op de bovengenoemde cruciale plekken. Hierbij krijgen de aanvallers een vierde optie erbij, namelijk rond de 16 meter in de halfspace


Oefenvorm 5: Uitspeelvorm met accent op de voorzet uit de halfspace






Deze oefenvorm opslaan? Zie oefenvorm 2959 in De Oefenstof Database

Organisatie
• In deze uitspeelvorm spelen we met keeper en twee centrale verdedigers in de eerste zone tegen één spits. Vanuit dit vak (20 meter) proberen ze de spits te bereiken
• Wanneer de spits ingespeeld wordt, mogen de twee vleugelaanvallers mee te doen
• Hierdoor ontstaat een 3 tegen 2. Ook de twee centrale verdedigers en spits van de tegenpartij moeten meespelen

Spelverloop
• Het omschakelmoment van blauw mag starten wanneer:
1 – Er geschoten is waardoor de bal uit is (dan speelt de trainer de tweede bal in)
2 – Er geschoten is maar de keeper pakt de bal (dan speelt de keeper de tweede bal in)
3 – De tegenstander de bal verliest
• Bij het omschakelmoment krijg je 5 tegen 5. Deze vorm doe je om en om, dus eerst doet geel de opbouw plus een omschakelmoment. Dan doet blauw de opbouw, dat gevolgd wordt door één omschakelmoment

Leerdoelen
1 – Opbouw 1e fase (spits uitspelen en diepte spelen)
2 – Opbouw 3e fase (in overtal kansen creëren en scoren rond de 16m tegenpartij)
3 – Verdedigen in ondertal van de centrale verdedigers
4 – Omschakelen A-V & V-A

Duur
• Sessies van 6 tot 8 minuten, aangepast op de aantallen (en eventuele reservespelers)

De rol van de coach
• Coaching op de omschakeling na het aanvallen: met als doel de mindset trainen, meteen na het aanvallen leren om te verdedigen
• Coaching op het scoren: met als doel onder druk leren scoren
• Met meerdere spelers 2 tegen 2 of 3 tegen 3 coachen op het overzicht houden: met als doel om onder druk het overzicht te houden en samen tot scoren komen

Methodiek/variatie
• Afstand vergroten of verkleinen
• Spits onder lage weerstand laten inspelen (weerstand verhogen)
• CV die opbouwt mag wel/niet mee spelen na de inspeelpass
• Tijdslimiet instellen om spelers te dwingen zo snel mogelijk tot scoren komen
• Het vasthouden aan de drie vakken. Als CV in zijn vak de spits inspeelt mag de spits ook in het middelste vak de bal vragen. Als de CV het middelste vak in dribbelt mag de spits de bal alleen vragen in zijn eigen vak. Dit met als doel om de onderlinge afstanden te trainen
• Middenvelder in het middelste vak toevoegen die de passlijn naar de spits dekt


Oefenvorm 6: Variant 1: Partijvorm 6 + K tegen 4 + K



Deze oefenvorm opslaan? Zie oefenvorm 2960 in De Oefenstof Database

Organisatie
• We spelen een partijspel 6 + K tegen 4 + K
• De aangegeven vakken zijn de flanken en daar mag blauw niet inkomen
• Hierdoor krijgen de buitenspelers meer tijd dan normaal om vanuit de flank de halfspace te betreden en de voorzet te geven

Coaching
• Zie basisvorm




Oefenvorm 7: Partijvorm 6 + K tegen 5 + K



Deze oefenvorm opslaan? Zie oefenvorm 2961 in De Oefenstof Database

Organisatie
• We spelen een partijspel 6 + K tegen 5 + K
• De aangegeven vakken zijn de flanken en daar mag nu slechts één blauwe speler in komen
• Hierdoor krijgen de buitenspelers nu wel druk, maar wel maar druk van maximaal één speler
• Deze vorm sluit ook prima aan bij variant 3 (oefenvorm 4)

Coaching
• Zie basisvorm

Methodiek
• Haal als volgende stap de vakken weg en stimuleer spelers om weer vanuit de halfspace de voorzet te geven